Nhằm gia tăng quỹ đất một cách nhanh chóng, hiệu quả nhất, các công ty bất động sản dùng chiêu liên kết, thâu tóm hoặc mua cổ phần của các đối tác thay vì trực tiếp đền bù giải phóng mặt bằng.
Lo ngại thắt chặt tín dụng, nhiều doanh nghiệp địa ốc tiết lộ hạn chế kế hoạch mua thêm dự án trong năm 2016. Tuy nhiên, thị trường M&A vẫn tăng nhiệt theo một hình thức khác là liên doanh liên kết và hợp tác toàn diện hoặc từng phần.
Ngày 19/3, Công ty cổ phần phát triển nhà Thủ Đức (Thuduc House) đã hoàn tất thủ tục ký kết hợp tác cùng lúc với Công ty cổ phần Dệt may Liên Phương, Công ty cổ phần Ngoại thương và Phát triển đầu tư Tp.HCM (Fideco) và quỹ đầu tư Pavo Capital (Anh).
Với 2 đối tác trong nước, Thuduc House bất ngờ gia tăng thêm 6 dự án căn hộ, cao ốc văn phòng, khu đô thị, khu dân cư tại Tp.HCM, Nha Trang, Nam Định vào danh mục đầu tư mới với quy mô quỹ đất lên đến 56 hecta. Trong khi đó, quỹ đầu tư đến từ Anh đóng vai trò hỗ trợ Thuduc House cùng các đối tác giải quyết nhu cầu vốn lớn và dài hạn cho các dự án này. Bắt tay 3 bên đã giúp doanh nghiệp bành trướng quỹ đất với tốc độ cực nhanh so với cách làm truyền thống (mất tối thiểu 3-5 năm với nguồn vốn lớn mới chuẩn bị được quỹ đất khủng này).
Tiết lộ trong dịp gặp gỡ nhà đầu tư giữa tháng 3/2016, Tổng giám đốc Công ty đầu tư hạ tầng kỹ thuật Tp.HCM (CII), Lê Quốc Bình cho hay, doanh nghiệp đang lên kế hoạch thành lập công ty bất động sản với quỹ đất là 3 dự án có vị trí đắc địa tại Sài Gòn.
Ngoài ra, CII cũng đang xúc tiến phương án tiếp cận Công ty Năm Bảy Bảy (doanh nghiệp địa ốc có quỹ đất dồi dào), tận dụng thế mạnh của đối tác để đi chặng đường dài hơi. Doanh nghiệp chọn cách tiếp cận với cổ đông nước ngoài nắm giữ cổ phần Năm Bảy Bảy để mua thỏa thuận lô lớn.
Cuộc đua bành trướng quỹ đất của các doanh nghiệp địa ốc đang tăng nhiệt
Công ty An Gia Investment, một cái tên mới mẻ và thiếu quỹ đất trên thị trường mới đây, ngày 6/3 đã cùng đối tác Creed Group (Nhật) rót 250 triệu USD vào dự án nhà ở tại quận 7, Tp.HCM có tổng diện tích khoảng 11,25 hecta. Dòng tiền này tương đương 50% vốn đầu tư của dự án. Đây là lần thứ ba An Gia vận dụng đòn bẩy từ quỹ đầu tư để xâm nhập thị trường, tiếp cận quỹ đất lớn của đối tác, từ đó có cơ hội trực tiếp phát triển dự án.
Hay Công ty Khang Điền – chủ sở hữu quỹ đất lớn hơn trăm hecta tại Tp.HCM nhưng đầy tham vọng bành trướng quỹ đất. Công ty này cũng chọn con đường ngắn nhất là thâu tóm cổ phần của đối tác. Cuối năm 2015, doanh nghiệp mua thỏa thuận 32 triệu cổ phiếu của Công ty cổ phần đầu tư xây dựng Bình Chánh (BCI), nâng tỷ lệ sở hữu lên mức 57,31%, mở đường cho chiến lược tăng quy mô quỹ đất.
Được biết BCI hiện đang nắm quỹ đất lớn nhất nhì Sài Gòn với 24 dự án đang triển khai, tổng diện tích gần 400 ha tập trung chủ yếu ở Bình Tân, Bình Chánh. Lãnh đạo Công ty Khang Điền cũng xây dựng chiến lược từng bước mở rộng quỹ đất, đầu tư các dự án mới về khu vực Tây Nam Tp.HCM ở phân khúc nhà thấp tầng, chung cư, khu công nghiệp, bất động sản thương mại.
Trong khi đó, do khó khăn về pháp lý, đối với khối ngoại, việc trực tiếp chuẩn bị quỹ đất để phát triển bất động sản sẽ khó khăn hơn.
Các nhà đầu tư quốc tế đã tiếp cận quỹ đất tại Việt Nam thông qua việc mua cổ phần của doanh nghiệp trong nước. Hôm 2/3, với 93,9 triệu USD, Công ty TNHH Keppel Land (Singapore) đã ký kết thỏa thuận đầu tư có điều kiện để nắm giữ 40% cổ phần tại Công ty TNHH Empire City (chủ đầu tư một dự án cao tầng tại Thủ Thiêm).
Qua thương vụ này, Keppel Land có cơ hội tham gia phát triển một dự án có vị trí đắc địa ven sông với diện tích 14,6 ha tại khu Đô thị mới Thủ Thiêm, quận 2, Tp.HCM. Đây được xem là cách thức quen thuộc của các doanh nghiệp đến từ Singapore để tiếp cận quỹ đất sạch phát triển bất động sản tại Việt Nam.
Tổng giám đốc Cushman & Wakefield, Alex Crane, nhận xét, thị trường bất động sản Việt Nam đang cực kỳ hấp dẫn không chỉ đối với nhà đầu tư trong nước mà cả với khối ngoại. Nhu cầu đầu tư sẽ tiếp tục gia tăng trong năm 2016 và có sẵn quỹ đất sạch là nắm được nhiều lợi thế.
Theo ông Alex Crane, việc tiếp cận quỹ đất là một trong những thách thức lớn nhất đối với các nhà đầu tư phát triển bất động sản nước ngoài dù họ có vốn lớn đến đâu đi nữa. Các quỹ đất lớn hiện đang nằm trong tay các công ty Việt Nam. Do đó, có thể kỳ vọng xu hướng liên doanh giữa các công ty nội địa và khối ngoại được đẩy mạnh trong thời gian tới. Trên cơ sở đó, nhà đầu tư nước ngoài có thể tiếp cận quỹ đất nhanh hơn để phát triển dự án.
Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Tp. HCM (HoREA), Lê Hoàng Châu đánh giá, liên kết và hợp tác toàn phần hoặc từng phần để tận dụng lợi thế của nhau (đặc biệt lợi thế quỹ đất lớn nhất) là xu thế tích cực. Điều này hỗ trợ đắc lực cho sự phát triển bền vững của thị trường địa ốc.
Ông Châu cũng cho biết thêm, việc hợp tác trong lĩnh vực bất động sản đòi hỏi tính minh bạch rất cao, tương đồng về chiến lược cũng như các bên cần có tầm nhìn nhất quán. Vì vậy, các doanh nghiệp trong và ngoài nước liên kết lại không thuần túy vì mục tiêu quỹ đất mà còn nâng bước nhau lên tầm cao mới.
Một chuyên gia có 15 năm quan sát thị trường bất động sản dự báo, cuộc chiến dành quỹ đất sẽ quyết định sự sống còn giữa các doanh nghiệp địa ốc. Quỹ đất tốt (vị trí đẹp, giá trị cao, hạ tầng đồng bộ) tức là cơ hội thắng rất lớn. Ngược lại không có quỹ đất hoặc nguồn lực này cạn kiệt sẽ làm suy giảm khả năng cạnh tranh cũng như vuột cơ hội tăng trưởng của doanh nghiệp. Điều này lý giải vì sao các doanh nghiệp đang tăng tốc liên kết, hợp tác để tranh thủ quỹ đất của nhau.
"Tuy nhiên đây cũng là con dao hai lưỡi. Sở hữu quỹ đất lớn phải đi kèm với năng lực triển khai nhanh, hiệu quả để giúp nguồn vốn nằm trong đất được luân chuyển. Nếu ôm quỹ đất không làm gì sẽ đẩy chi phí lên cao, có thể khiến doanh nghiệp khó khăn, mất thanh khoản", ông nói.
