Sở hữu từ nhà thứ hai trở lên sẽ bị đánh thuế. Ngoài ra, với biệt thự bỏ hoang cũng sẽ bị thu phí thay vì đánh thuế.

Đó là hai nội dung quan trọng trong dự thảo đề án “Khai thác nguồn lực tài chính đất đai và tài sản nhà nước phục vụ phát triển kinh tế xã hội giai đoạn 2011 - 2020” của Bộ Tài chính. Sau đây là cuộc trao đổi với ông Phạm Đình Cường - Cục trưởng Cục quản lý công sản.

Buộc thanh toán qua ngân hàng

- Thưa ông, dự thảo đề án đề xuất sẽ đánh thuế đối với nhà ở. Cụ thể sẽ đánh thuế ra sao?

Hiện nay, với bất động sản Nhà nước mới chỉ đánh thuế đất và chưa đánh thuế nhà. Bộ Tài chính nghiên cứu việc đánh thuế nhà đối với những người sở hữu từ nhà thứ 2 trở lên. Việc đánh thuế ra sao thì sẽ phải bàn kỹ. Trước mắt mức thuế nhà sẽ thấp, để người dân có ý thức tự kê khai. Ví dụ, nhà 50m2 thì chịu thuế 500.000 đồng/năm chẳng hạn...

Bên cạnh đó, để hạn chế đầu cơ, Nhà nước cần kiểm soát chặt chẽ giao dịch nhà đất. Theo đó, mọi giao dịch phải thông qua sàn giao dịch bất động sản và thanh toán qua các tổ chức tín dụng. Tức là khi xuất trình hợp đồng chuyển nhượng để làm giấy chuyển nhượng thì phải có hợp đồng thanh toán qua ngân hàng. Quy định này nếu được triển khai còn hạn chế giao dịch thanh toán bằng tiền mặt và ngăn trốn thuế.

- Căn cứ vào đâu Bộ Tài chính lại nghiên cứu đánh thuế nhà trong bối cảnh thị trường bất động sản trầm lắng như hiện nay?

Việc nghiên cứu đánh thuế nhà đã thực hiện từ lâu. Năm 1992, Nhà nước ban hành Pháp lệnh Thuế nhà, đất và ngày 19-5-1994, Ủy ban thường vụ Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh về thuế nhà, đất năm 1992. Theo đó, đối tượng chịu thuế là nhà, đất ở, đất xây dựng công trình. Tuy nhiên, riêng thuế đối với nhà, tạm thời chưa quy định cụ thể và chưa thu. Bây giờ chúng ta tiếp tục nghiên cứu đánh thuế sao cho hợp lý, dù thị trường bất động sản trầm lắng hay không thì vẫn phải làm theo lộ trình. Trong năm nay, Bộ Tài chính sẽ trình đề án để Chính phủ xem xét, cho ý kiến. Tới đây, những khu biệt thự bỏ hoang sẽ bị thu phí, thay vì dự kiến đánh thuế như trước đây.

Biệt thự bỏ hoang: Sẽ thu phí

- Còn vấn đề đánh thuế với biệt thự bỏ hoang mà dự thảo đề án đề cập thì sao, thưa ông?

Ban đầu chúng tôi cũng tính sẽ đánh thuế với biệt thự bỏ hoang. Tuy nhiên, việc đánh thuế do Quốc hội quyết định, trong khi để xây dựng chính sách thuế mới rất công phu và mất nhiều thời gian. Thêm nữa, một chính sách thuế mới để đi vào cuộc sống được phải mất vài năm nên Bộ Tài chính cân nhắc chuyển sang cách khác. Có thể sẽ thu loại phí thay vì thu thuế. Thường vụ Quốc hội vừa đưa ra hai phiên chất vấn nên Bộ Tài chính đang cân nhắc làm sao thu được theo đúng pháp luật.

- Nhưng nếu thu phí với biệt thự bỏ hoang, thì thu như thế nào?

Việc thu phí cũng có nhiều trở ngại. Về mặt trực quan để biệt thự bỏ hoang là tạo điều kiện có đầu cơ bất động sản, gây bức xúc trong xã hội. Nhưng xét về góc độ tài chính thì không nghiêm trọng lắm, vì việc mua bán biệt thự bỏ hoang thì khách hàng cũng đã chịu thuế. Ở hay không ở thì người ta cũng đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính với nhà nước rồi. Nếu như khách hàng có nhiều tiền mua biệt thự nhưng không ở thường xuyên mà bảo người ta bỏ hoang thì cũng không hợp lý. Nên sẽ tính toán để thu một khoản phí nào đấy, vì thuế rất phức tạp. Chuyển sang thu phí là quyền của Bộ Tài chính và Hội đồng nhân dân các tỉnh, thành phố, nên sẽ nhanh hơn. Ở đây, trường hợp xây biệt thự nhưng không có hạ tầng như: bệnh viện, trường học xung quanh, bỏ hoang cả khu biệt thự hoặc mua xong để mốc xanh, gây ô nhiễm môi trường thì bị thu phí. Nghe đến biệt thự bỏ hoang thì to tát, nhưng dù có thu thì cũng không được bao nhiêu tiền. Cảm ơn ông.